Brief aan informateurs en onderhandelaars

www.bezorgdedienders.nl
bezorgdedienders@gmail.com
0622-603803

AAN:   De informateurs W. Koolmees, J.W.R. Remkes
             en onderhandelaars W.B. Hoekstra, S.A.M. Kaag, M. Rutte en G.J.M. Segers.
             Postbus 20018
             2500 EA  DEN HAAG.

             i.a.a. de voorzitters van de fracties van de 2e Kamer,
             woordvoerders politie/justitie van de fracties in de 2e Kamer
             en de Korpschef van de Nationale Politie.

Onderwerp: Financiële positie Nationale Politie.

Katwijk, 7 december 2021.

 

Geachte mevrouw Kaag, geachte heren Hoekstra,
Koolmees, Remkes, Rutte en Segers,

 

We bevinden ons in een tijd waarin een onzichtbare vijand uit totaal onverwachte hoek ons land en de hele wereld in een verlammende greep houdt. Een tijd waarin het demissionaire Kabinet, zonder referentiekader besluiten moet nemen op basis van adviezen en ervaringen o.a. vanuit de wetenschap. En vervolgens zijn er zo’n 17 miljoen Nederlanders die daar een diversiteit aan oordelen op loslaten.

Een lastige klus en als Platform Bezorgde Dienders (PBD) bewonderen wij de mate van volharding waarmee bewindslieden hun werk daarin doen, overigens zonder dat we daar een oordeel aan verbinden. Het is ook in deze hectische tijd, dat u als informateurs en fractieleiders onderzoek verricht om te komen tot een nieuw Kabinet.

De pandemie legde op pijnlijke wijze bloot, hoe bezuinigingen op en bureaucratisering bij de bedrijfsvoering in de zorgsector hebben geleid tot een groot tekort aan “handen aan het bed”. Het is te danken aan de loyaliteit en het improvisatievermogen van al het zorgpersoneel, dat er met kunst- en vliegwerk al het mogelijke gedaan werd en nog steeds gedaan wordt.

In een vergelijkbare situatie verkeert de Nationale Politie. Ook daar is een groot tekort aan handen aan het bed, met name waar het gaat om de uitvoerende politiezorg en opsporing. Reden voor ons om, nu het er naar uitziet dat de onderhandelingen in een serieuze fase zijn beland, onze bezorgdheid met betrekking tot de werkomstandigheden waaronder onze collega’s hun werk verrichten, met u te delen.

Aan alles wat vorm krijgt, gaan ontwikkelingen vooraf. Om inzichtelijker te maken welke factoren o.a. een rol speelden bij de totstandkoming van de huidige inrichting van de politie-organisatie, willen wij u kort schetsen wat daaraan vooraf ging:

In 2010 leek eindelijk het besef door te dringen dat het systeem van 26 korpsen, met ieder hun “eigen” bedrijfsvoering, rechtsposities, korpschef en korpsbeheerder, niet werkte. Ieder korps leefde als het ware voor zichzelf en er was absoluut geen sprake van eenduidigheid in bedrijfsvoering en de uitvoering van politietaken. Die diversiteit aan werkwijzen, werkte met name belemmerend bij (regio)grensoverschrijdende politie-onderzoeken.

Eindelijk zou het “Mexicaanse leger” wat de politie-organisatie inmiddels geworden was, omgebouwd worden tot een efficiënte organisatie die landelijk kon opereren, met aan het hoofd één korpschef, direct onder de minister. De 26 bedrijfsvoeringorganisaties konden worden samengevoegd en afgeslankt, hetgeen theoretisch betekende dat de daardoor vrijgekomen FTE’s overgeheveld zouden kunnen worden naar “blauw”. Via een landelijk functiehuis zou de wildgroei aan functies enorm ingeperkt worden.

Op 21 maart 2011 hebben wij op uitnodiging van de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie, op zijn ministerie, voor hem en een aantal ambtenaren een presentatie gehouden over het sterkteverloop van de noodhulp (de diender op straat dus) bij de politie. Tijdens het Kabinet voorafgaande aan het Kabinet van dat moment, was de kaasschaaf al behoorlijk over met name het “blauwe” deel van politie gehaald en die ontwikkeling was toen nog steeds gaande. De laatste dia van de presentatie betrof een overzicht van de Deltawerken als metafoor, met de vermelding dat investeren in veiligheid kostbaar kan zijn, maar van onschatbare waarde is wanneer de burger die bescherming nodig heeft wanneer er een storm als op 31 januari 1953 opsteekt.

In 2011 werd Gerard Bouman, die helaas op 31 juli 2017 overleed, als kwartiermaker aangesteld en in 2012 kwam de nieuwe Politiewet tot stand. Deze wet werd met stoom en kokend water door de 2^e en 1^e Kamer geloodst en aangenomen. Toen het stof was neergedaald bleek het slechts een geraamte te zijn, waar nog veel omheen gebouwd moest worden. Het geraamte was berekend. Wat er omheen gebouwd moest worden echter niet en zo kwamen de factoren tijd en financiën in de knel.

Op 3 januari 2013 werd Bouman beëdigd als korpschef van de Nationale Politie. Hij kreeg daarbij de opdracht om als het ware een fregat te bouwen, maar kon daarbij slechts beschikken over niet meer dan een jachtwerf voor pleziervaartuigen. Een onmogelijke opdracht die zeker na nog een golf van bezuinigingen, gedoemd was om te mislukken.

Via natuurlijke afvloeiing ontstane vacatures, werden niet meer opgevuld. Men wilde doen geloven dat efficiëntie de reden daarvoor was, maar gezien de recessie waar het land zich in bevond, had het meer de indruk van een bezuinigingsoperatie.

In oktober 2015 maakte Bouman bekend dat hij zijn functie beëindigde met ingang van 1 februari 2016. Op zijn blog schreef Bouman dat zijn besluit hem op dat moment geen opluchting of voldoening verschafte. Genoemde ontwikkelingen zullen ongetwijfeld aan dat gevoel hebben bijgedragen.

Op 1 maart 2016 werd Erik Akerboom als opvolger van Bouman geïnstalleerd. Tijdens een interview voor het dagblad Trouw sprak Akerboom in februari 2016 de legendarische woorden: “Ik zie een korps dat kraakt en dat baart mij zorgen”.

Ook Akerboom begon aan een geweldige uitdaging en ook hij kreeg te maken met de kloof tussen politie en politiek en wederom bezuinigingen die er voor zorgden dat het kraken van het korps niet minder werd. Wederom onder het mom van efficiëntie en met slogans als “we gaan slimmer werken” (zijn we met z’n allen zo dom geweest dan?) werd er verder gereorganiseerd.

Per 1 mei 2020 werd Henk van Essen benoemd tot korpschef Nationale Politie toen hij Akerboom opvolgde die, voor velen onverwacht, vertrok naar de AIVD.

En ook Van Essen stapte niet in een gespreid bed. Het kraken was zeker niet minder geworden en de volgende uitdaging diende zich aan, namelijk de instroom die geen gelijke tred houdt met de uitstroom. Als Platform Bezorgde Dienders vragen wij al vanaf de oprichting van het platform in 2009 aandacht voor de natuurlijke uitstroom die er aan zou komen. Dat was eenvoudig te bepalen aan de hand van de leeftijdsopbouw van het korps.

In ons archief beschikken wij over correspondentie tussen minister en 2^e Kamer, waarin vragen beantwoord worden naar aanleiding van het feit dat wij o.a. aan de commissie Veiligheid en Justitie onze zorg omtrent de toekomstige uitstroom meldden. Het antwoord luidde dat de minister dat niet zag als zorg, maar meer als uitdaging om mee aan de slag te gaan.

Inmiddels hebben veel collega’s de organisatie al verlaten en naar verwachting zullen tussen nu en 2027 nog zo’n 14.000 collega’s de organisatie verlaten. Met een opleidingscapaciteit, die weliswaar van 1000 naar 2000 per jaar is opgeschroefd, met een opleidingsduur van ruim anderhalf jaar, leert een eenvoudige rekensom ons dat er in de nabije toekomst een enorm tekort aan politie-agenten zal ontstaan.

Voor die 2000 geschikte kandidaten zijn er jaarlijks tussen de 28.000 en 30.000 sollicitanten nodig, die zich bevinden in een vijver waaruit door diverse vergelijkbare beroepsgroepen wordt gevist. Daarnaast heeft de praktijk geleerd dat een behoorlijk percentage studenten de opleiding voortijdig beëindigd of moet beëindigen.

Het Kabinet is voornemens om jaarlijks 300 miljoen Euro te bezuinigen op de Nationale Politie. In een tijd van grote onderbezetting, zware werk- en roosterdruk, toenemend geweld tegen de politie, onrustbarende toename van cybercrime en dat in combinatie met hetgeen wij hierboven omschreven hebben, is bezuinigen op een politie-organisatie die al met buitenproportionele tekorten te kampen heeft, toch niet uit te leggen aan collega’s en samenleving!

Uit onderzoek dat het adviesbureau PricewaterhousCoopers (PwC) in de eerste helft van dit jaar in opdracht van de Nationale Politie verrichtte, bleek dat het jaarlijks tekort bij de Nationale  Politie nu al kan oplopen tot 200 miljoen Euro. Zonder tegemoetkoming vanuit de overheid zal de politie flink moeten bezuinigen o.a. op de wijkteams waarvan er toch al veel “ontmanteld” zijn.

Geachte informateurs en onderhandelaars, wilt u dat de politieorganisatie nog meer in zijn voegen gaat kraken dan nu het geval is?
Dat gaat met de voorgestelde bezuiniging absoluut gebeuren.

Wilt u dat de politie-organisatie blijft kraken zoals nu het geval is?
Dat kunt u in stand houden door jaarlijks de door het PwC berekende aanvulling van 200 miljoen Euro, aan de Nationale Politie over te maken.

Wilt u dat het kraken beduidend minder wordt?
Dat kunt u bewerkstelligen door de begroting van de Nationale Politie beduidend te verruimen.

Niet om daarmee mensen te belonen, maar om de organisatie in de gelegenheid te stellen om op passende wijze uitvoering te kunnen geven aan zaken die tot heden via houtje-touwtjeconstructies en improvisatievermogen, berustend op veel loyaliteit, tot stand komen.

Wij zijn graag bereid om het bovenstaande mondeling toe te lichten en wensen u veel wijsheid en succes toe bij uw werkzaamheden ten behoeve van de Kabinetsformatie.

Namens het Platform Bezorgde Dienders,

Dolf Mauritz.
Voorzitter